مقدمه‌ای بر آشنایی با دستگاه‌های قهوه‌ساز خانگی
مقدمه‌ای بر آشنایی با دستگاه‌های قهوه‌ساز خانگی
در سال‌های اخیر با پیشرفت روزافزون صنعت قهوه و افزایش آگاهی و اطلاعات افراد جامعه نسبت به قهوه‌ی تخصصی، تمایل مخاطبان به آشنایی و تسلط بیشتر بر دانش قهوه و چالش‌های عصاره‌گیری بهتر و همچنین آماده کردن یک فنجان قهوه‌ی باکیفیت افزایش یافته و در نهایت این بحث مطرح می‌شود که کدام یک از دستگاه‌های موجود در بازار برای پاسخگویی به نیاز و انتظار ما از قهوه مناسب‌تر است.
امروزه انواع مختلفی از دستگاه‌های قهوه‌ساز وجود دارد که برای مصرف‌کنندگان خانگی مناسب است. در ادامه، به اختصار خصوصیات برخی از این دستگاه‌ها را شرح می‌دهیم.
دستگاه‌های اسپرسوساز تماماتوماتیک
اسپرسوسازهای تماماتوماتیک، فرایند دم‌آوری قهوه را بسیار آسان می‌کنند. استفاده از این دستگاه‌ها به دانش زیادی نیاز ندارد و تنها با فشردن یک یا چند دکمه، همه‌ی کارها -از آماده‌سازی اسپرسو تا تهیه‌ی قهوه‌ی ترکیبی با شیر- انجام می‌شود. این دستگاه‌ها مجهز به آسیاب داخلی هستند که قهوه‌ی لازم برای یک فنجان را به طور خودکار آسیاب می‌کنند.
در بسیاری از این دستگاه‌ها درجه‌ی شفافیت، غلظت و ترکیب با شیر را می‌توان انتخاب کرد. شیر در مخزنی جداگانه و مخصوص نگهداری می‌شود که دستگاه، میزان مورد نیاز را از آن برداشت می‌کند. این قابلیت، نظافت دستگاه به ویژه سیستم آماده‌سازی شیر را در اولویت قرار می‌دهد.
از معایب دستگاه‌های تماماتوماتیک، عدم امکان شخصی‌سازی نوشیدنی‌های خاص به دلیل محدودیت کاربرد دستگاه به برنامه‌های تعریف شده توسط تولیدکننده است.
دستگاه‌های اسپرسوساز نیمهاتوماتیک
طراحی دستگاه‌های اسپرسوساز نیمهاتوماتیک شبیه نسخه‌ی کوچک‌شده‌ی دستگاه‌های کافی‌شاپ‌هاست. استفاده از این نسخه‌های ساده‌سازی‌شده، نیاز به دانشی محدود و کمی مهارت باریستایی دارد و می‌تواند انتخابی مناسب برای کسانی باشد که می‌خواهند دانش و توانایی خود در زمینه‌ی دم‌آوری و عصاره‌گیری قهوه را گسترش دهند.
در این دستگاه‌ها سیستم آماده‌سازی شیر وابسته به کاربر است؛ بنابراین باریستای خانگی باید توانایی فوم‌گیری شیر را داشته باشد.
بازه‌ی قیمت دستگاه‌های نیمهاتوماتیک پایین‌تر از دستگاه‌های تماماتوماتیک است. این نوع دستگاه‌ها امکان آزمایش بر روی نوشیدنی نهایی و دخل و تصرف در آماده‌سازی آن را فراهم می‌کنند. از جمله تغییراتی که می‌توان در دستورالعمل آماده‌سازی قهوه انجام داد، تغییر در میزان قهوه‌ی مصرفی، مقدار آب لازم برای پیش‌عصاره‌گیری، میزان فشاری که به‌وسیله‌ی کوبه (Tamper) بر قرص قهوه وارد می‌شود، مدت زمان عصاره‌گیری و حجم نوشیدنی نهایی است.
مقالات مرتبط:
۱) مقدمه‌ای بر نقش آب در دم‌آوری قهوه
دراستفاده از این دستگاه‌ها توصیه می‌شود از یک ترازو برای اندازه‌گیری وزن قهوه‌ی آسیاب‌شده و محصول (میزان اسپرسوی درون فنجان) استفاده شود. در نهایت، آماده‌سازی نوشیدنی بر پایه‌ی شیر با استفاده از پارچ‌های مخصوص (Pitcher) و به وسیله‌ی نازل بخار، فوم‌گیری و گرم‌کردن شیر اتفاق می‌افتد. در طول فوم‌گیری با کمک حرکت دورانی که حرکت بخار در پارچ شیر ایجاد می‌کند، بافتی خامه‌ای به دست می‌آید که با کمک تکنیک لاته آرت می‌تواند با اسپرسوی عصاره‌گیری‌شده ترکیب شود.
ارتقای ساختاری دستگاه‌های نیمهاتوماتیک یا نیمه‌‌صنعتی
با پیشرفت تکنولوژی، بخش‌های مختلف سیستم اسپرسوسازهای خانگی ارتقا یافته که این پیشرفت‌ها با حفظ بیشتر ثبات دما در مسافت میان جوشانه (Boiler) تا گروپ هد (Head Group) به همراه سیستم قابل اعتماد با حفظ ثبات فشار، امکان کنترل بهتر و تغییر در متغیرهای دم‌آوری را فراهم آورده است. همچنین قابلیت اجرای پیش‌عصاره‌گیری (Pre infusion) یا پیش‌خیساندن (Pre wet) به این دستگاه‌ها اضافه شده است. اگر با مفهوم پیش‌عصاره‌گیری یا پیش‌خیساندن آشنایی ندارید، لازم است بدانید که در این قابلیت، دستگاه می‌تواند آب را در مدت زمانی مشخص با فشاری کمتر از فشار اصلی عصاره‌گیری، بر قرص قهوه وارد کند.
در این وضعیت با خیس شدن قرص قهوه پیش از عصاره‌گیری اصلی، می‌توان از انحراف ذرات قهوه با ورود فشار کامل جلوگیری کرده یا از میزان آن کاست. در نهایت، با کمک این قابلیت می‌توان از احتمال کم‌عصاره‌گیری (Under Extraction) و کانال‌سازی کاسته و نمایه حسی فنجان را ارتقا داد.
دستگاه‌های رده بالاتر با هدف افزایش تمرکز و ایجاد امکان برنامه‌دهی جریان، فشار و عصاره‌گیری طراحی شده‌اند. سوپاپ‌های تنظیم‌کننده میان جوشانه و گروپ هد، مدت زمان و سرعت عبور آب از قرص قهوه را کنترل و فشار را تنظیم می‌کنند. این تنظیمات که به وسیله‌ی صفحه نمایش لمسی یا نرم‌افزار(Application) کنترل می‌شوند تا به باریستای خانگی توانایی مشخص کردن سطوح خاصی از اسیدیته، تن‌واری و شیرینی یا آزمایش نمایه‌های طعمی تجربه‌نشده‌ای را بدهند. روند دیگری که در طراحی اسپرسوسازهای خانگی آغاز شده، تمرکز بر صرفه‌جویی در زمان با توزیع بهتر گرما است؛ بدین معنا که در بیشتر دستگاه‌ها سعی شده مدت زمان میان عصاره‌گیری یک شات اسپرسو و بخاردهی شیر کاهش یابد. در دستگاه‌های جدید با افزایش ظرفیت جوشانه و ارتقای سیستم‌های مبدل حرارتی، این وقفه‌ی زمانی بسیار کم یا حتی حذف شده است. در این تکنولوژی جدید، فشار و دما در جوشانه برای مدت زمان طولانی‌تری حفظ می‌شوند. دستگاه مدت زمان طولانی‌تری گرم مانده، از دمای آب کاسته نشده و در عین حال در مصرف انرژی صرفه‌جویی می‌شود. درنهایت تکنولوژی نازل بخار در دستگاه‌های خانگی ارتقای گسترده‌ای یافته است؛ به طوری که به منظور جلوگیری از سوختگی، برای مصرف‌کنندگانی که تجربه‌ی باریستاهای حرفه‌ای را ندارند، به دیواره دوجداره مجهز شده است. در تکنولوژی جدید، نازل‌های بخار قدرت و کنترل بیشتری در خروج بخار به منظور افزایش یکدستی، ثبات و کیفیت میکروفوم دارند.
جامعه مخاطب تولیدکنندگان این دستگاه‌ها مصرف‌کنندگان خانگی است. در عین حال آگاهی زیست‌محیطی به عنوان یک اولویت در دستور کار این تولیدکنندگان قرار دارد. با افزایش طول عمر دستگاه‌ها، استانداردهای زیست‌محیطی رعایت شده است که این امر، هم برای باریستای خانگی و هم باریستای حرفه‌ای حائز اهمیت است. دستگاه‌های اسپرسوساز با طول عمر کمتر، به دلیل تولید مواد صنعتی تجزیه‌ناپذیر موجب آسیب زیست‌محیطی می‌شوند؛ از این رو ساخت دستگاه‌های حرفه‌ای و بادوام از اهمیت خاصی برخوردار است.
دستگاه‌های دم‌آوری چکانه‌ای (Pour Over)
طرفداران قهوههای دم‌آوری‌شده به روش چکانه‌ای، با یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها در دم‌آوری یعنی «زمان» روبرو هستند. قهوه‌سازهای چکانه‌ای معمولاً حجم قابل توجهی قهوه آماده می‌کنند که با توجه به نوع دستگاه می‌تواند از ۰.۵ لیتر تا ۳ لیتر متغیر باشد. اکنون این پرسش به میان می‌آید که برای مصرف یک نفر چگونه قهوه کمتری آماده کنیم؟ در پاسخ به این پرسش شرکت سازنده‌ی دستگاه‌های موکا مستر (Mocca Master) دستگاه‌هایی دم‌آور با ظرفیت آماده‌سازی حداقل ۳۰۰ میلی‌لیتر قهوه‌ی دمی تولید کرده است. نظافت این دستگاه‌ها به راحتی امکان‌پذیر است و معمولاً به شستشوی مخزن آب در بخش بالایی دستگاه و مخزن قهوه محدود می‌شود. کار با این دستگاه‌ها بسیار آسان است و با جای‌گذاری فیلتر و سابه‌ی قهوه در بخش مخصوص و افزودن آب به مخزن، با زدن یک یا چند کلید دم‌آوری آغاز می‌شود و پس از دقایقی نوشیدنی شما آماده است. البته باید در نظر داشت که در استفاده از این دستگاه‌ها آسیاب کردن قهوه و همچنین خیساندن فیلتر کاغذی پیش از ریختن سابه‌ی قهوه در آن و آغاز دم‌آوری بر عهده‌ی کاربر است. از قابلیت‌هایی که برخی از این دستگاه‌ها دارند می‌توان به قسمت گرم‌کن (Warmer)برای گرم نگه‌داشتن قهوه‌ی دم‌آوری شده اشاره کرد.
در نهایت، می‌توان این دستگاه‌ها را در دسته‌ی دستگاه‌های قهوه‌ساز ارزان‌قیمت دسته‌بندی کرد.
دستگاه‌های قهوه‌ساز کپسولی (Pod Machines)
احتمالاً پیش از این اسم قهوه‌سازهای کپسولی به گوشتان خورده باشد. از مزایای استفاده از این دستگاه‌ها سرعت و سهولت در کاربری و قیمت مناسب است؛ که البته با قیمت بالای کپسول‌های آن(به‌ویژه کپسول‌هایی حاوی قهوههای باکیفیت‌تر و پوسته‌ی بازیافت‌پذیر یک‌بار مصرف) جبران می‌شود.
از معایب دیگر این نوع دستگاه‌ها می‌توان به محدودیت استفاده از قهوههای تازه و دلخواه و کاهش کیفیت عطر و طعم قهوه اشاره کرد. البته برخی طراحی‌های خاص این دستگاه‌ها مجهز به کپسولی با قابلیت شارژ مجدد است که این عیب را رفع می‌کند. همچنین استفاده از کپسول‌های یک‌بار مصرف، به واسطه تولید و مصرف مکرر پلاستیک یا مواد تجزیه‌ناپذیر در بدنه این کپسول‌ها آسیب‌های زیست‌محیطی به دنبال دارد.
به یاد داشته باشی کپسول‌های قهوه با شیر، معمولاً ترکیبی از قهوه و پودر شیر است که در چارچوب‌های استاندارد قرار نمی‌گیرد.
از مزایای دیگر استفاده از این دستگاه‌ها این است که نیاز به نظافت دقیق ندارند و در واقع پایان کار با آنها، تخلیه و آب‌کشی مخزن آب خواهد بود.
استفاده از این دستگاه‌ها بسیار آسان است: قرار دادن کپسول در جای مخصوص و پرکردن مخزن آب، انتخاب برنامه عصاره‌گیری مورد نظر؛ و پس از گذشت لحظاتی قهوه‌ی شما آماده است. در اکثر این دستگاه‌ها انتخاب غلظت قهوه به وسیله‌ی صفحه نمایش ساده‌ای که روی آن تعبیه شده‌است، در سه درجه‌ی غلیظ، متوسط و سبک امکان‌پذیر است. با این حال امکان آزمون و خطا یا ایجاد تغییرات چشمگیر برای کاربر وجود ندارد.
منبع:
- وبسایت Coffee Desk
- وبسایت Perfect Daily Grind