قهوه و سلامتی
دوست‌داران قهوه در سراسر دنیا که به دنبال قهوه صبحگاهی دلخواه‌شان می‌روند، احتمالاً به فکر فواید یا خطرات مربوط به سلامتی آن نیستند. در سال ۱۹۹۱ قهوه توسط سازمان بهداشت جهانی در لیست مواد سرطان‌زای احتمالی قرار گرفت. اما در سال ۲۰۱۶، قهوه از این موضوع تبرئه شد، زیرا تحقیقات نشان داد که این نوشیدنی ارتباطی با افزایش خطر ابتلا به سرطان ندارد. برعکس، خطر ابتلا به برخی از سرطان‌ها در میان کسانی که به طور منظم قهوه می‌نوشیدند دچار کاهش بود. (البته با توجه به سابقه سیگار کشیدن افرادِ موردِ آزمایش!) حجم زیادی از تحقیقات نشان می‌دهد که در صورت مصرف متعادل، قهوه می‌تواند به عنوان یک نوشیدنی سالم در نظر گرفته شود. اما چرا در سال ۲۰۱۸ یکی از ایالت‌های آمریکا قانونی تصویب کرد که قهوه باید دارای برچسب هشدار دهنده سرطان باشد؟ برای کشف پیچیدگی‌های قهوه در این مقاله با ما همراه باشید.
مواد مغذی موجود در قهوه
قهوه حاوی مقادیری از مواد مغذی مفید از جمله ریبوفلاوین (ویتامین ب۲)، نیاسین (ویتامین ب۳)، منیزیم، پتاسیم و ترکیبات مختلف فنولی یا آنتی اکسیدان است. برخی از متخصصان معتقدند که این مواد و سایر مواد موجود در قهوه می‌توانند از طرق مختلف برای بدن انسان مفید باشند. از طرفی قهوه دارای کافئین نیز می‌باشد؛ واکنش انسان به کافئین می‌تواند در افراد متفاوت باشد. دوزهای کم تا متوسط کافئین (۳۰۰ – ۵۰ میلی گرم) ممکن است باعث افزایش هوشیاری، انرژی و توانایی تمرکز شود، در حالی که دوزهای بالاتر ممکن است اثرات منفی مانند اضطراب، بی قراری، بی‌خوابی و افزایش ضربان قلب را به همراه داشته باشد.
مقالات مرتبط
۲- دلایل ابتدایی تلخی زننده در نوشیدنی قهوه
نوشیدن قهوه و سلامت انسان
نوشیدن قهوه به منظور پیشگیری و حتی بهبود در درمان برخی بیماری‌ها نیز مفید است؛ بیماری‌هایی مانند دیابت نوع ۲، پارکینسون، بیماری‌های کبد و همچنین سرطان کبد. اگرچه مصرف کافئین می‌تواند قند خون را در کوتاه مدت افزایش دهد، اما مطالعات طولانی مدت نشان داده است افرادی که قهوه می‌نوشند در قیاس با افرادی که از این نوشیدنی استفاده نمی‌کنند کمتر در معرض ابتلا به دیابت نوع ۲ قرار می‌گیرند. پلی فنول‌ها و مواد معدنی مانند منیزیم موجود در قهوه ممکن است اثر متابولیسم انسولین و گلوکز را در بدن بهبود بخشد. (با توجه به سابقه‌ي فعالیتم در صنعت قهوه و همچنین به عنوان فردی که به طور منظم قهوه می‌نوشم و به دیابت نوع یک نیز مبتلا هستم، طبق مشاهداتم و کنترل دائم قند خونم به وسیله‌ي دستگاه گلوکومتر (Glucometer) متوجه نکته‌ي جالبی شده‌ام؛ اگرچه مصرف قهوه در پیشگیری از ابتلا به دیابت نوع ۲ مفید است اما طی هفت سالی که با بیماری دیابت زندگی کرده‌ام دریافتم که نوشیدن قهوه بر روی میزان حساسیت انسولین مصرفی‌ام مؤثر است (خصوصا انسولین زود اثر)، به طوری که اگر قرار باشد از ۱۰ واحد انسولین زلال (Regular) استفاده کنم، با کاهش این میزان به ۷ واحد اما همراه با نوشیدن یک فنجان قهوه، قادر خواهم بود تا قند خونم را در محدوده‌ی مناسب (۱۳۰-۱۸۰ دو ساعت بعد از وعده‌ي غذایی) کنترل کنم. این میزان حساسیت به انسولین مصرفی با انجام ورزش، ۳۰ دقیقه پس از نوشیدن یک فنجان اسپرسو، حتی چندین برابر نیز می‌شود – امید داداشی، ۲۰۲۱)
دستگاه گلوکومتر جهت اندازه‌گیری قند خون
کافئین یک محرک موثر بر سیستم عصبی مرکزی (CNS) است که می‌تواند واکنش‌های مختلفی را در افراد ایجاد کند. در افراد حساس، می‌تواند باعث تحریک معده، افزایش اضطراب یا احساس ناخوشایند شود و خواب را مختل کند. اگرچه بسیاری از افراد پس از نوشیدن یک فنجان قهوه اضافی از افزایش انرژی موقتی استقبال می‌کنند، اما مقادیر زیاد کافئین می‌تواند باعث تپش قلب ناخواسته در برخی افراد شود. قهوه‌های فیلتر نشده مانند فرنچ‌پرس (French press) و قهوه ترک حاوی ماده‌ای به نام دایترپین ( (diterpene) هستند، ماده‌ای که می‌تواند کلسترول بد (LDL) و تری گلیسیرید خون را افزایش دهد. قهوه اسپرسو حاوی مقادیر متوسط دایترپین است. قهوه فیلتر شده (قهوه دم‌آوری شده به روش چکانه‌ای) و قهوه فوری تقریباً حاوی دایترپین‌ها نیستند زیرا فیلتر کردن و پردازش این نوع قهوه‌ها باعث حذف دایترپین می‌شود. با وجود این عوامل، شواهد نشان می‌دهند که نوشیدن منظم قهوه ممکن است خطر بیماری‌های قلبی و سکته را کاهش دهد. در میان ۸۳۰۷۶ زن در مطالعه بهداشت پرستاران، نوشیدن ۴ فنجان قهوه (یا بیشتر) در روز، با کاهش ۲۰ درصدی خطر سکته در مقایسه با افرادی که از نوشیدنی قهوه استفاده نمی‌کردند، همراه بود. با مصرف ۲ فنجان یا بیشتر از قهوه بدون کافئین در روز نیز، سکته‌های قلبی دچار کاهش ۱۱ درصدی می‌شوند. محققین هیچ ارتباطی با سایر نوشیدنی‌های کافئین دار مانند چای و سودا پیدا نکردند. این نتایجِ مختصِ قهوه نشان می‌دهد که اجزای موجود در قهوه، به غیر از کافئین، ممکن است محافظ باشند. پلی فنول‌های طبیعی که در هر دو قهوه کافئین‌دار و بدون کافئین وجود دارند می‌توانند به عنوان آنتی اکسیدان برای کاهش استرس اکسیداتیو (Oxidative Stress) و التهاب سلول‌ها عمل کنند. ممکن است در برخی افراد فواید عصبی داشته باشد و به عنوان عامل ضد افسردگی نقش‌آفرینی کند. کافئین ممکن است بر حالات روحی مانند افزایش هوشیاری و توجه، کاهش اضطراب و بهبود خلق و خو تأثیر بگذارد. مصرف متوسط کافئین (با کمتر از ۶ فنجان قهوه در روز) با کاهش خطر افسردگی و خودکشی همراه است. با این حال در موارد معدودی از افراد حساس، میزان بیشتر کافئین ممکن است اضطراب، بی‌قراری و بی‌خوابی را افزایش دهد. قطع ناگهانی مصرف کافئین می‌تواند در مدت کوتاهی باعث سردرد، خستگی، اضطراب و کمبود روحیه شود و ممکن است تا یک هفته ادامه یابد. مطالعه‌ای که در مورد ۲۶۳۹۲۳ شرکت کننده از مؤسسه‌های ملی بهداشت و انجمن بازنشستگان آمریکا صورت گرفت، نشان داد کسانی که ۴ فنجان یا بیشتر قهوه در روز می‌نوشند تقریباً ۱۰٪ کمتر از کسانی که از این نوشیدنی مصرف نمی‌کنند دچار افسردگی می‌شوند. در نهایت در حالی که آب همیشه بهترین گزینه برای رفع تشنگی است، قهوه می‌تواند در تآمین آب مورد نیاز بدن شما کمک‌کننده باشد. اگرچه کافئین ادرار آور ملایمی است، اما این موضوع با مقدار کلیِ مایعات موجود در نوشیدنی قهوه جبران می شود.
منبع:
وب‌سایت مدیکال نیوز (جولای ۲۰۱۹)، وب‌سایت هاروارد، قهوه و سلامتی.