تنظیم کردن دستگاه برشته‌کاری
بسیاری از دستگاه‌هایی که در طول حرفه‌ی کاری‌ام با آنها کار کرده‌ام، به تنظیمات نیاز داشته‌اند. به عنوان مثال، ماه گذشته یکی از مشتریانم که دستگاه پروبات (Probat) جدیدی تهیه کرده بود، به علت وضعیت قرار گیری دودکش دستگاه، جریان هوایی (Airflow) بسیار کم‌تر از حد نیازش داشت. دو مشتری مجرب دیگر نیز با گازی که فشار آن بسیار کم‌تر از میزان مطلوب بود، کار می‌کردند. تعدادی از مشتریانم نیز با جریان هوای ناکافی یا تعداد چرخش‌های کمِ استوانه برشته‌کن در دقیقه (RPM)، کار خود را پیش می‌بردند. یکی از آنها نیز به دلیل نفوذ هوا به داخل قیف تغذیه‌‌ي دستگاه (Hopper/Loading Funnel)، با مشکل فشار گاز نامناسب و جریان هوای ناکافی رو به رو شد. تعدادی از برشته‌کاران دیگر هم از نرم‌افزار‌هایی که بیش از اندازه نمودار برشته‌کاری را روان می‌کنند، یا ترموکوپل‌های کند استفاده می‌کردند.
مناسب بودن فشار گاز، تعداد چرخش‌های استوانه برشته‌کن در دقیقه (RPM)، میزان جریان هوا، اندازه و محلِ پروب‌ها (Probe) و همچنین تنظیمات نرم‌افزار، همه‌ی این‌ها از پیش برای برشته‌کاری خوب یک قهوه، به همراه ثبات بیش‌تر ضروری هستند. تجربه من نشان می‌دهد برشته‌کارانی که این مقاله را می‌خوانند، احتمالا در تنظیم برشته‌کن خود مشکلاتی دارند که از آن بی‌خبر هستند. تمام مشکلات مطرح شده در ادامه را می‌توان به سرعت و با هزینه‌ای کم، رفع کرد. رفع هر یک از آنها باعث جبران هزینه و زمان صرف شده در این راه خواهد شد.
فشار گاز
هر اجاق گازسوزی به گونه‌ای طراحی شده تا در محدوده‌ی معینی از فشار گاز، به طور ایمن و مؤثر کار کند. به عنوان مثال، شاید سازنده‌ی دستگاه برشته‌کن شما، محدوده‌ی ۳ الی ۵ کیلو پاسکال (KPA) را برای دستگاه توصیه کرده باشد؛ محدوده‌ی توصیه شده باید با علامتی مشخص در کنار دستگاه برشته‌کن ثبت شده و یا در وب‌سایت شرکت سازنده موجود باشد. اما مسئله‌ای که معمولا به برشته‌کاران گوشزد نمی‌شود این است که فشار بالای این حد، قدرت و تاثیر بیشتری نسبت به فشار پایینِ آن دارد. فشار گاز نامطلوب، بسیاری از برشته‌کاران را مجبور به برشته‌کاری آهسته‌تر و یا سری‌هایی (Batch) با حجم کوچک‌تر می‌کند. به شخصه مشاهده کرده‌ام که افزایش در فشار گاز منجر به افزایشی 50 درصدی در قهوه برشته شده (کیلوگرم در ساعت) می‌شود.
تعداد چرخش‌های استوانه برشته‌کن در دقیقه (RPM)
حتی اگر دستگاه برشته‌کن شما جدید بوده و آن را شرکت سازنده برایتان نصب کرده باشد، تعداد چرخش‌های استوانه برشته‌کن آن را در هر دقیقه بسنجید. تعداد کمی از شرکت‌های بزرگ سازنده، دستگاه‌هایی با یک مدل معین و RPMهای متغیر در بازه‌ای وسیع را ارائه می‌دهند (اغلب اختلافی 20 تایی در RPM از یک دستگاه به دستگاه دیگر وجود دارد). زمانی که از یک شرکت سازنده‌ی دستگاه برشته‌کن تقاضا کردم تا این مشکل را برای یکی از مشتریانم بر طرف کند، مدعی شد که این موضوع اهمیتی ندارد! (یکی دیگر از این سازنده‌ها مدعی شد که افت نمودار دماهنگ (ROR) در حین فرآیند برشته‌کاری اهمیتی ندارد! بنابراین آگاه باشید که با چه افرادی در زمینه‌ی برشته‌کاری مشورت می‌کنید). تعداد چرخش‌های استوانه برشته‌کن خود را در مدت یک دقیقه بشمارید. اگر RPM دستگاه‌تان بسیار زیاد و یا بسیار کم باشد، موجب آسیب ناشی از انتقال گرما از طریق رسانش و نهایتا قهوه‌ای زننده‌تر خواهد شد. همچنین، تعداد چرخش‌های کم در استوانه برشته‌کن نیز، موجب افت دماهنگ در طول فرآیند برشته‌کاری می‌شود.
مقالات مرتبط:
. کنترل کردن گسی در دم آوری قهوه
. کیمیاگری در برشته‌کاری آزمایشگاهی
توصیه‌های من برای RPM در جدول زیر آورده شده است. به عنوان مثال اگر یک دستگاه برشته‌کن ۱۲ کیلویی با ۳۵ چرخش استوانه برشته‌کن در هر دقیقه دارید، نمی‌توانید از افت منحنی دماهنگ و انتقال بیش از حد گرما از طریق رسانش جلوگیری کنید. شاید از دستگاهی با تعداد کم چرخش‌های استوانه برشته‌کن راضی باشید، اما زمانی که تعداد چرخش‌های استوانه برشته‌کن را در محدوده مناسب تنظیم کنید، قهوه‌ي برشته‌شده به طور قابل ملاحظه‌ای بهتر خواهد شد.
جریان هوا Airflow
دلایل متفاوتی برای عدم وجود مقدار مناسبی از جریان هوا در دستگاه برشته‌کن وجود دارد:
نفوذ هوا، مانند قیف تغذیه‌ای که به خوبی عایق‌بندی نمی‌شود، چرخش فن‌های دستگاه برشته‌کن در جهت اشتباه (از چیزی که فکر می‌کنید رایج‌تر است)، دودکش‌هایی که بسیار طویل و یا دارای زوایای ۹۰ درجه‌ی زیادی هستند و یا به سادگی تنظیم اشتباه فن‌ها و دریچه‌ی هوا (Damper) که توسط فرد برشته‌کار صورت گرفته است. اگر دودکش‌های هوای خروجی و هوای خنک‌کننده (cooling-air) دستگاه‌تان پیش از عبور از سقف با هم ادغام می‌شوند، با توجه به این که فن خنک‌کننده روشن است یا خیر، احتمالا موجب فشار برگشتی در استوانه‌ی برشته‌کن شده و موجب تغییر جهت در جریان هوا می‌شود.
اگر دماهنگ‌تان با شیبی نسبتا ثابت کاهش یابد، نمودار دمای خروجی (ET) باید درست قبل از ترق اول و یا نزدیک به شروع آن، از اوج گرفتن بایستد (البته عوامل بیش‌تر و دقیق‌تری در این اتفاق نقش دارند). اگر این منحنی بیش از دو دقیقه پیش از شروع ترق اول اوج بگیرد، احتمالا جریان هوا بیش از حد زیاد است. همچنین اگر در طول مدت برشته‌کاری، نمودار دمای خروجیِ دستگاه تا زمان پایان، دائما رو به افزایش باشد به احتمال زیاد از جریان هوای کمی استفاده می‌کنید. البته اگر هنگام خالی کردن قهوه‌ای روشن‌برشت و یا میان‌برشت، دود و یا پوسته زیادی (Chaff) از استوانه برشته‌کن خارج شود، احتمالا جریان هوا بسیار کم تنظیم شده است.
پروب‌ها (Probe) و نرم‌افزار
این پروب به حدی آهسته است که اطلاعاتی که نمایش می‌دهد تقریبا بی ارزش است.
جمع‌آوری و ارائه‌ی خوب داده‌ها به منظور ثبات و کیفیت در برشته‌کاری، بسیار ضروری است. اگر به طور معمول نقطه‌ی برگشت (زمان هم‌دما شدن دانه‌ها با استوانه برشته‌کن) برشته‌کاری‌هایتان پس از دقیقه‌ی ۱:۳۰ اتفاق می‌افتد، احتمالا پروب شما بسیار کند است. اگر نمودار دماهنگ‌تان، در فاصله‌های زمانی ۱۵ ثانیه‌ای در نرم‌افزار کراپستر RI3 ( ویا فاصله زمانی ۱۵ثانیه‌ایِ دلتا در نرم‌افزار آرتیزان) دارای اختلال زیادی است، احتمالا اختلال شدید در سیستم‌تان وجود دارد. اگر هم نمودار دماهنگ‌تان به جای دندانه و شیار داشتن، بسیار صاف و روان باشد، تنظیمات روان‌سازی نمودارتان زیاده از حد عمل می‌کند.
در نهایت، لطفا تصور نکنید اگر دستگاه‌تان جدید است و یا قهوه‌ای که تولید می‌کنید باب میل شماست، دیگر نیازی به تنظیم دستگاه برشته‌کن‌تان ندارید.
تعداد کمی از برشته‌کارانی که با آنها کار کرده‌ام و دستگاه‌شان نیازمند تنظیم بوده است، می‌دانسته‌اند که مشکلی وجود دارد، اما پس از این که دستگاه‌شان را تنظیم کردیم، نسبت به برشته‌کاری‌شان احساس بهتری داشتند.
منبع:
اسکات رائو (نوامبر 2019)، دستگاه برشته‌کن خود را تنظیم کنید.