سبد خرید شما خالی است.
پرورش قهوه
فرآیندهای متفاوت و زیادی در مورد قهوه وجود دارند که بر مشخصه عطری و طعمی آن تاثیر می‌گذارند. البته که فرآیند برشته‌کاری یکی از مهم‌ترین این فرآیندها است اما باید به نقش فرآیندهای دیگر نیز توجه کرد. یکی از آن‌ها شیوه‌ی کشاورزی منحصر به هر منطقه است.
موقعیت مکانی
همانطور که موقعیت مکانی مناسب برای موفقیت کسب و کار کافه و کارگاه برشته‌کاری ضروری است، در مورد پرورش گیاه قهوه نیز چنین موضوعی به دلایل دیگری مطرح است.
جغرافیا
پرورش قهوه در مناطق استوایی و به طور مشخصی مابین مدار راس الجدی از شمال و مدار راس السرطان از جنوب صورت می‌گیرد. اگر بخواهیم برای پرورش آن از این عرض‌های جغرافیایی فراتر برویم احتمال سرمازدگی افزایش پیدا می‌کند. سرمازدگی می‌تواند با تغییر رنگ برگ‌ها به قهوه‌ای و در موارد متعددی با خشک کردن شاخ و برگ گیاه موجب از بین رفتن آن‌ها شود.
آب و هوای محل پرورش گیاه قهوه نیز بر رشد آن تاثیرگذار است. مناطقی با وزش باد شدید مناسب پرورش این گیاه نبوده چرا که باد می‌تواند مانع رشد درختان جوان و باعث جدا شدن شکوفه‌ها و گیلاس از گیاه شود.
عامل موثر دیگر بر کیفیت، ارتفاع می‌باشد. به طور کلی با افزایش ارتفاع پتانسیل گیاه قهوه برای داشتن طعم بهتر نیز بیشتر می‌شود. در مناطق کوهستانی و مرتفع که به طور کلی ارتفاعی بین ۱۲۰۰ تا ۲۰۰۰ متر بالاتر از سطح دریا دارند، هوا خنک‌تر است و همین موجب کند شدن دوره رشد گیاه و میوه آن می‌شود. با آهسته‌تر شدن دوره رشد این فرصت به میوه داده می‌شود تا دانه‌هایی با چگالی بالاتر پرورش دهد. از خصوصیات دانه‌هایی با چگالی بالاتر علاوه بر میزان قند و اسیدیته بیشتر می‌توان به استحکام فیزیکی بیشتر آن‌ها در مراحل فرآوری اشاره کرد. اما به طور مثال پرورش قهوه‌ای در مناطق سول میناس برزیل که از ارتفاع زیادی برخوردار نیست (حدود ۶۰۰ متر بالاتر از سطح دریا) موجب می‌شود که قهوه از عطر و طعمی ملایم و مقدار اسیدیته کمتری برخوردار باشد.
به طور میانگین گیاه قهوه در دمای ۲۰ درجه سانتی گراد رشد می‌کند اما به طور طبیعی مناطق دیگری با دمایی کمتر یا بیشتر نیز وجود دارند که موجب می‌شوند تا رشد گیاه در آن‌ها متفاوت باشد. از تاثیرات رشد گیاه در دمای بالاتر می‌توان به رشد آن با نیروی بیشتر و افزایش کمّی میوه اشاره کرد. علاوه بر آن دمای بالای محیط موجب افزایش حجم و مقدار برگ‌ها شده که این خود مانعی برای دستیابی به دانه‌هایی با چگالی بالا می‌شود. همچنین تسریع رشد گیاه موجب دریافت قند کمتر توسط میوه و بالتبع کاهش کیفیت محصول می‌شود. از طرف دیگر رشد آهسته‌تر گیاه در مناطق خنک موجب به دست آمدن طعم‌های باکیفیت و بهتر در محصول می‌شود.
دمای ۲۰ درجه به عنوان دمای میانگین در نظر گرفته شده و افزایش و یا کاهش بیش از حد آن موجب یکدست نشدن محصول نهایی می‌شود به همین خاطر کشاورزان باید تلاش کنند تا تعادل لازم برای رشد گیاه را برقرار کنند. ارتفاع بالایی که برای گیاه مناسب باشد، به تولید قهوه‌ای با عطر و طعم مطلوب کمک می‌کند اما ارتفاع بیش از حد، خطر ابتلا به سرمازدگی را افزایش می‌دهد.
با نزدیک‌تر شدن به خط استوا تراکم رشد گیاه قهوه نیز افزایش می‌یابد. در مناطق مشخصی از استوا گیاه می‌تواند حتی تا ارتفاعی حدود ۲۹۰۰ متر نیز رشد کند اما با حرکت به سمت جنوب و در مناطقی از برزیل برای جلوگیری از سرمازدگی، گیاه را در ارتفاعی حدود ۶۰۰ متر پرورش می‌دهند. به طور معمول درخت قهوه عربیکا در ارتفاعی بیش از ۹۰۰ متر بالاتر از سطح دریا و درخت ربوستا در ارتفاعی کمتر از آن می‌توانند رشد کنند.
محیط مناسب
داشتن برنامه غذایی متعادل برای گیاه قهوه الزامی است. برنامه غذایی این گیاه از وقتی شروع می‌شود که یک جوانه‌ی کوچک است. این جوانه کوچک اولین سال را در گلخانه می‌گذراند، جایی که از آن مراقبت بسیاری به عمل می‌آید. سپس به مزرعه منتقل شده، جایی که بعد از گذشت ۳ تا ۴ سال به درخت بالغ تبدیل می‌شود. حفظ محیط مناسب پرورش گیاه منجر به تولید سالانه ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ گرم دانه قهوه سبز از یک درخت بالغ می‌شود.
خاک
خاک به عنوان بنیان یک گیاه سالم می‌بایست غنی از مواد مغذی مانند پتاسیم، نیتروژن و فسفر باشد. میزان pH خاک نیز مهم است. رشد گیاه قهوه در خاکی با خاصیت اسیدی کم، بهتر صورت گرفته و pH مناسب خاک برای رشد و پرورش قهوه بین ۵ تا ۷ می‌باشد. به همین دلیل است که گیاه قهوه در خاک آتش فشانی رشد بهتری دارد.
گیاه با بالا رفتن سن، استفاده از مواد مغذی درون خاک را شروع می‌کند و برای جایگزینی مواد مغذی مصرف شده می‌بایست از کود استفاده کرد. در دسترس‌ترین کودی که می‌توان از آن استفاده کرد، گوشته (پالپ) گیلاس قهوه است که هنگام درآوردن دانه از آن باقی می‌ماند که می‌توان آن را با مدفوع مرغ و یا کودهای شیمیایی ترکیب کرد.
آفتاب
آفتاب ملایم برای پرورش گیاه قهوه لازم است. به همین خاطر سایه‌های درختان که تابش نور آفتاب بر گیاه قهوه را محدود می‌کنند، از اهمیت زیادی برخوردار هستند. تابش بیش از حد آفتاب ساختار ریشه قهوه را خشک کرده و منجر به تولید محصول ناسالمی می‌شود.
ابرهای مناطق استوایی منشا دیگری برای محدود کردن تابش آفتاب هستند. به طور کلی آب و هوای منطقه‌ی پرورش دارای ابرهایی است که وجودشان در بازه‌های مشخصی از روز قابل پیشبینی است. این یکی از عواملی است که موجب می‌شود تا هر منطقه قهوه‌ی منحصر به فرد خود را تولید کند.
باران
بارش باران در راس هرم غذایی گیاه قهوه است. گیاه قهوه برای رشد به بارش سالانه‌ی ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ میلی لیتر باران نیاز دارد. زمان بارش نیز درست به همان اندازه اهمیت دارد چرا که این پیام را به گیاه می‌رساند که در حال حاضر چه فصلی است. الگوی فصلی بارش موجب رشد شکوفه‌های گیاه شده و در نهایت فصل برداشت را مشخص می‌کند. بارش ناکافی و خشکسالی و یا بارش بیش از اندازه منجر به آسیب دیدن محصول می‌شود.
با ترکیب تمام این عوامل (ارتفاع، خاک، تابش آفتاب، بارش باران و نژاد) می‌توان به دستورالعمل مناسب برای تولید قهوه‌ای با مشخصه‌های عطری و طعمی طبیعی دست یافت.
طی ارزیابی‌های چشایی مکرر توجه ما به مناطق مشخصی جلب می‌شود که به طور سالانه قهوه‌ای با مشخصه‌های عطری و طعمی ثابت تولید می‌کنند. با بررسی شناسه‌های این مشخصه‌های عطری و طعمی، به طور مداوم و بهتری می‌توانیم قهوه باکیفیت خریداری و برشته کنیم. علاوه بر این متوجه خواهیم شد که در کدام مناطق به دنبال دانه‌ی سبز قهوه‌ای بگردیم که مشخصه‌های دلخواه ما (شیرین، گُلی، یا حتی ادویه‌ای) را داشته باشند.
منبع:
فیل بیتی (جولای، آگوست ۲۰۰۵)، روست، پرورش قهوه.
عکس:
کاگرا فارمز.
