نظافت دستگاه اسپرسو
یک دستگاه ایده‌ال، یک دستگاه تمیز است. بدون شک دستگاه قهوه‌سازی که به درستی نظافت شده است، قهوه‌ی بهتری از لحاظ طعمی تولید خواهد کرد. از بین بردن چربی‌های موجود در بخش‌های داخلی دستگاه اسپرسو موجب می‌شود تا مطمئن شوید که عصاره‌ی قهوه بیش‌ترین مقدار شیرینی را دارد. این کار تلخی‌ِ قهوه که ناشی از چربی‌ها و روغن‌های موجود در آن است را نیز کاهش می‌دهد. دستگاهی که به درستی از آن نگهداری می‌شود، به نرمی و بدون مشکل و برای دوره‌های طولانی‌تری بدون نیاز به تعمیر، کار می‌کند. علاوه بر این تعمیر دستگاه نیز آسانتر و احتمال بروز مشکلات عمده برای آن کمتر خواهد بود (اما هچنان امکان رخ دادن آنها هست).
شما چطور یک دستگاه را به درستی نظافت می‌کنید؟ حیرت‌آور است که بسیاری از باریستا‌ها (باریستاهای حرفه‌ای و یا باریستاهای خانگی) برای انجام درستِ این کارِ بسیار مهم و ضروری، آموزش ندیده‌اند. مراحل ساده و آسانِ زیر را دنبال کنید تا از انجام درست این امرِ مهم مطمئن شوید.
پورتافیلترهای (Portafilter) خود را تمیز کنید
اولین اقدام نظافت پورتافیلترها می‌باشد. باریستا‌ها به طور معمول آموزش دیده‌اند تا پورتافیلترها را به مدت ده دقیقه در سطلی از مواد شوینده‌ی شیمیایی غوطه‌ور کنند. در ادامه روشی ارائه شده که در آن نظافت فضای درونی ناودان‌های پورتافیلتر (Spout) آسانتر، سریع‌تر و مؤثرتر است. انجام روزانه‌ی این کار موجب جلوگیری از ایجاد کثیفی در بخش‌هایی می‌شود که دسترسی به آنها سخت است.
- نصف پیمانه از شوینده‌ی شیمیایی را درون سبدهای پورتافیلتر بریزید.
- پورتافیلترها را در گروپ‌هد (group head – محل قرارگیری پورتافیلتر در دستگاه) جای گذاری کرده و به مدت ۳۰ ثانیه از آنها آب را عبور دهید.
- پورتافیلترها را جدا کرده و به منظور از بین بردن چربی‌ها و کف‌های باقی مانده از مواد شوینده، آنها را با آبِ مخزن بخارِ دستگاه اسپرسو بشویید.
- سبدهای پورتافیلترها را جدا کرده و به طور کامل آنها را تمیز و پاک کنید. سبد‌‌ها و دسته‌ی پورتافیلترها باید عاری از چربی و روغن باشند.
- از دستمالی پارچه‌ای به منظور پاک‌کردنِ واشر و صفحه‌ی گروپ‌هد خود استفاده کنید (مراقب باشید، دمای آنها بالا هست).
پس‌رانش (Backflushing)
به منظور نظافت‌کردن بخش داخلی دستگاه اسپرسوی خود، نیاز به انجام فرآیندی به نام “پس‌رانش” دارید. پس از عصاره‌گیری از قهوه و خاموش شدن پمپ دستگاه، به دلیل آنچه که “اثر سیفون” نامیده می‌شود، مقداری از قهوه همراه با آب توسط دستگاه به داخل گروپ‌هد کشیده می‌شود.
پس‌رانش با مواد شوینده‌ی شیمیایی، موجب از بین رفتن چربی‌ها و کثیفی‌های موجود در لوله‌های داخلی گروپ‌هد می‌شود. شوینده‌های شیمیایی دستگاه اسپرسو موادی کاملا قوی هستند و نباید در بخش‌های داخلی دستگاه باقی بمانند؛ از اینرو پس‌رانش با آب یکی از مهمترین بخش‌های فرآیند نظافت می‌باشد.
- نصف پیمانه از ماده شوینده‌ی شیمیایی را درون هر سبد کورِ (Blind) پورتافیلتر بریزید.
- پورتافیلترها را محکم درون گروپهدها قرار دهید.
- هر گروپ را به مدت ۱۰ ثانیه روشن و سپس به مدت ۱۰ ثانیه خاموش کنید.
- طبق مرحله‌ی قبل، گروپهدها را سه مرتبه روشن و خاموش کنید.
- پورتافیلترها را از گروپهدها جدا کنید و به مدت ۱۰ ثانیه اجازه دهید تا آب از گروپ‌ها عبور کند. سپس پورتافیلترها را با آب گروپهدها بشویید.
- پورتافیلترهای تمیز را بدون استفاده از مواد شوینده شیمیایی به منظور تمیز‌کردن داخلِ دستگاه اسپرسو از شوینده‌ها به هدگروپ‌ها متصل کرده و فرآیند پس‌رانش را تکرار کنید (همچنان از سبدهای کور درون پورتافیلترها استفاده می‌کنید).
گروپهدها را نظافت کنید
باتوجه به نوع ساخت دستگاه اسپرسوی شما، ممکن است صفحه‌ی پخش (Shower Screen) گروپ‌هد شما به وسیله‌ی یک پیچ به آن متصل شده باشد. در این صورت نیاز دارید تا پیچ را باز کرده و داخل صفحه را تمیز کنید، چرا که به صورت روزانه در این محل کثیفی ایجاد می‌شود. به علاوه نیاز دارید تا واشر لاستیکی گروپ‌هد خود را به وسیله‌ی یک دستمال پارچه‌ای نظافت کنید تا مطمئن شوید که سابه‌ی قهوه در آن محل باقی نمانده باشد.
- صفحه‌ی پخش گروپ‌هد را با دستمال پارچه‌ای تمیز کنید.
- از یک پیچ‌گوشتی برای جدا کردن پیچ صفحه‌ی پخش استفاده کنید.
- پیچ ها را در بالای دستگاه خود قرار دهید تا آنها را گم نکنید.
- صفحه‌ی پخش گروپهدها را در زیر جریان آب تمیز کرده و بشویید.
- از دستمال پارچه‌ای به منظور تمیز‌کردنِ واشر‌های گروپهدها استفاده کنید (مراقب باشید، دمای آنها بالا هست).
- صفحه‌ی پخش گروپهدها را دوباره متصل کرده و پیچ آنها را تا آنجایی که به خوبی نصب شده باشند محکم کنید.
اجرای این مراحل را به طور روزانه برای کافه‌ها و دست‌کم یک مرتبه در هفته برای باریستاهای خانگی پیشنهاد می‌کنیم. در این صورت می‌توانید از یک قهوه‌ی عالی تهیه شده با یک دستگاه درجه یک لذت ببرید.
منبع:
وب‌سایت فایو سنس (جون 2019)، نظافت دستگاه اسپرسو.